Autor: Fjoralba Sinoruka | Citizens Channel
Problemi i menaxhimit të mbetjeve në Shqipëri këto 4 viteve të fundit ka kaluar nën përgjegjësinë e pushtetit vendor, si pasojë e reformës administrativo – territoriale. Një nga funksionet që u delegua nga pushteti qendror në atë vendor ishte edhe menaxhimi i mbetjeve urbane.
Problemet janë të dukshme në qytetet e mëdha që prodhojnë sasinë më të madhe të mbetjeve, si Tirana apo Durrësi; të cilat shpeshherë kanë ngjallur polemika dhe debate, sidomos për mënyrën se si problemi po menaxhohet.
Tirana, bazuar në numrin e popullsisë, ka më shumë mbetje urbane. Instituti i Statistikave tregon se për vitin 2017 rezulton të jenë menaxhuar 1.2 milion tonë mbetje dhe 386 kg për banor. Strategjia që u synua të implementohej në Tiranë që kishte të bënte me diferencimin e mbetjeve në burim, dështoi duke sjellë dëme mjedisore por edhe ekonomike për kompanitë e riciklimit në vend.
Por, edhe qyteti i Durrësit “ngre duart lart” përballë një fenomeni të tillë ( si në rastin e Porto – Romano). Mbetjet urbane në qytetin e Durrësit grumbullohen në Porto – Romano duke u kthyer në një rrezik serioz për banorët e këtij qyteti.
Edhe qytet të vogla kanë pothuajse të njëjtat probleme. Bulqiza është një qytet në qarkun e Dibrës me 31,210 banorë dhe deri tani nuk ka as diferencim të mbetjeve në burim dhe as një plan konkret për ta arritur këtë.
Situata e menaxhimit të mbetjeve në Bulqizë
Nga një vëzhgim i realizuar më parë nga Citizens Channel, u konstatua se në Bashkinë Bulqizë situata ishte shumë e rëndë për sa i përkiste vend depozitimit të mbetjeve. Prej shumë vitesh mbetjet urbane dhe inertet hidheshin në vendin e quajtur Qafa e Buallit, i cili është rreth tre kilometra larg qytetit.
Citizens Channel kontaktoi sërish me Bashkinë Bulqizë për të mësuar nëse ka një iniciativë për të përmirësuar gjendjen dhe për t’u njohur me planin afatgjatë që ka Bulqiza në lidhje me këtë problematikë.
“Aktualisht nuk ka diferencim të mbetjeve, por duke qenë se është një problematikë e evidentuar, në hartimin e planit për mbetjet do të përfshihet edhe diferencimi i tyre dhe më pas do të implementohen taktikat e zbatimit”, iu përgjigj Bashkia Bulqizë kërkesës zyrtare për informacion.
Edhe sot, Bashkia pranon se nuk ka ende një plan të miratuar, megjithëse ekziston një Vendim i Këshillit të Ministrave që detyron njësitë e qeverisjes vendore të fillojnë diferencimin e mbetjeve në burim që në fillim të vitit 2016.
Një problematikë tjetër e evidentuar është edhe vendgrumbullimi i këtyre mbetjeve.
“Ndotje ka në Bulqizë sepse plehrat nuk groposen, hidhen atje si pa të keq (Qafa e Buallit); fryn era dhe ato shpërndahen kudo. Edhe këtu në qytet kemi kanalin, ky kanal nuk është pastruar dhe hidhen të gjitha ujërat e zeza nga të dy krahët dhe nuk ka filtrim. Duhet të ketë filtrim sepse gjatë verës sjell ndotje, sidomos nga era. Ne kemi fëmijët e vegjël dhe është frikë për fëmijët,” thotë Almir Ndreu i cili është qytetar i Bulqizës për Citizens Channel.
Edhe Bashkia Bulqizë e pranoi se vendgrumbullimi i mbetjeve është vendi i quajtur Qafa e Buallit, por e pyetur nga Citizens Channel për metodën e asgjësimit të mbetjeve, u përgjigj se ai kryhet nëpërmjet groposjes në dhe.
Video: Situata në vend depozitimin e mbetjeve në Bulqizë
Plehrat mbeten rrugëve në rrethinat e Bulqizës
Citizens Channel realizoi një vëzhgim në terren në disa rrethina të qytetit të Bulqizës, duke konstatuar se kudo situata e mbetjeve rezulton të jetë alarmante. Mbetjet hidhen në mënyrë të pakujdeshme në rrugë dhe koshat e plehrave janë pothuajse jofunksionalë. Edhe në Martanesh situata paraqitet e njëjtë. Dhe në zonën e Ostrenit mbetjet hidhen në mënyrë të pakontrrolluar në rrugë.
Situata brenda qytetit
Së fundmi Citizens Channel kreu një vëzhgim në brendësi të qytetit për të parë se si trajtohen mbetjet. Ajo që u konstatua ishte se pavarësisht prezencës së koshave, plehërat ishin përhapur në një pjesë të madhe të qytetit.
Këtë situatë e gjetën problematike edhe banorët e qytetit të cilët u shprehën se problemi i mbetjeve është konstant prej kohësh, por ka edhe një problematikë tjetër që lidhet me mungesën e fushatave të ndërgjegjësimit për mbrotjen apo ruajtjen e mjedisit nga ndotja, adresuar qytetarëve të Bulqizës.
“Në përgjithësi shumë i kënaqur nuk jam, por mendoj që një rol shumë të rëndësishëm ka sensibilizimi i njerëzve. Nëse ne nuk do të arrijmë të sensibilizojmë njerëzit, t’i ndërgjegjësojmë, nuk ka Bashki ta përballojë. Duhet të jenë më të përgjegjshëm edhe drejtuesit, ata që mbulojnë këtë dikaster duhet të jenë më kërkues; do të thotë të pastrosh helmin e organizmit të qytetit tënd”, u shpreh Arben Alliu për Citizens Channel.
Mendim të ngjashëm kanë edhe banorë të tjerë të cilët theksojnë ndër të tjera se keqmenaxhimi i mbetjeve sjell pasoja dhe probleme të rënda tek njerëzit.
“Ky keqmenaxhim sjell pasoja të rënda dhe serioze në qytet pasi nga mbetjet shfaqen shumë sëmundje (mund të pyesësh tek spitali sa shumë njerëz kanë probleme shëndetësore që lidhen me mbetjet), po ashtu mbetjet degradojnë dhe prishet cilësia e tokës pasi ato treten në të dhe më pas ato kalojnë tek bimët dhe tek njeriu. Po ashtu mbetjet ndikojnë në cilësinë e ujrave sepse kur hyjnë në ujë, krijojnë dëmtime tek njeriu, kafshët dhe bimët”, tha Egla Alliu banore e Bulqizës për Citizens Channel.
